In 2025 moeten meer dan 1.800 Nederlandse boerenbedrijven zonder vergunning voldoende stikstofruimte hebben verkregen van de overheid. De Raad van State heeft besloten dat provincies tot die tijd niet hoeven te handhaven op vergunningen, dit geeft boeren de tijd om de vergunningen op orde te krijgen. Maar tot op vandaag hebben pas 6 bedrijven met hulp van het Rijk die vergunning geregeld, blijkt uit data van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV).
Programma Aanpak Stikstof (PAS)
Boerenbedrijven die half 2025 nog niet aan de wettelijke eisen voldoen, lopen het risico op boetes, mogelijk verplicht inkrimpen, of het verplicht sluiten van hun bedrijven. Deze situatie treft ruim 1.800 boerenbedrijven die, tussen 2015 en 2019, toestemming kregen om uit te breiden onder voorwaarde dat de stikstofneerslag beperkt bleef. Deze bedrijven, bekend als ‘PAS-melders’, verloren hun vrijstelling na een cruciale uitspraak van de Raad van State in 2019 die het Programma Aanpak Stikstof (PAS) ongeldig verklaarde.
Legaliseren is een van de belangrijkste taken kabinet
Op dit moment is het legaliseren, de juiste vergunningen op orde krijgen, een van de moeilijkste opgaven in de stikstofaanpak van de overheid. Minister Christianne van der Wal van Natuur en Stikstof heeft in een brief aan de Tweede Kamer benadrukt dat dit een van de belangrijkste taken is voor het kabinet. Het vertrouwen in de overheid is laag onder boeren, en als de overheid haar beloftes niet nakomt, komt dat het lage vertrouwen zeker niet ten goede.
Omdat de legalisatie niet snel genoeg vordert, stelt Van der Wal in haar brief alternatieve oplossingen voor. Bijvoorbeeld inschrijving voor uitkoopregelingen of gedeeltelijke bedrijfssluiting met financiële compensatie van de overheid. Maar voor deze maatregelen is Europese staatssteunregels nodig, en dit maakt de situatie lastig.
Verdere mogelijke oplossingen
Eerder dacht het Rijk onvergunde bedrijven te kunnen legaliseren met stikstofruimte van boeren die hun bedrijf stopten. Maar omdat bedrijven alleen stikstofruimte kunnen overnemen van stoppende bedrijven in de directe omgeving, bleek dit geen schaalbare oplossing.
Provincies onderzoeken momenteel of ze een 'rekenkundige ondergrens' kunnen hanteren, zodat kleine stikstofemissies niet meetellen voor de vergunningverlening. Zo kunnen onvergunde boeren vrijgesteld worden van het regelen van hun vergunningen. Maar de juridische haalbaarheid hiervan staat ter discussie.
Meer weten?
Lees dit artikel: https://www.nrc.nl/nieuws/2024/04/23/1800-boerenbedrijven-werken-deels-zonder-stikstofvergunning-het-rijk-heeft-er-pas-zes-gelegaliseerd-a4196984
