De uitstoot van lachgas, distikstofmonoxide (N2O), een krachtig broeikasgas is tussen 1980 en 2020 met 40% gestegen. Dit gas, voornamelijk afkomstig uit de landbouw, bereikt nu recordniveaus, wat ernstige gevolgen heeft voor het klimaat.
Wat is lachgas en hoe ontstaat het?
Lachgas, of N2O, ontstaat voornamelijk door bacteriële processen in de bodem wanneer stikstofrijke meststoffen aan de bodem worden toegevoegd. Micro-organismen in de bodem zetten ammonium (NH4+) en nitraat (NO3-) om in N2O tijdens het nitrificatie- en denitrificatieproces. Denitrificatie is de omzetting van nitraat naar N 2 (stikstof), nitrificatie is de omzetting van ammonium tot nitriet en daarna tot nitraat.
Naast meststoffen dragen ook dierlijke mest en afbrekende plantenresten bij aan de productie van lachgas. De aanwezigheid van overmatige stikstof in de bodem, vaak door intensieve landbouw, bevordert deze processen en verhoogt de uitstoot van N2O.
N2O is een veel sterker broeikasgas dan kooldioxide en de uitstoot moet afnemen om de opwarming van de aarde te beperken. Huidige technologieën kunnen N2O echter niet uit de atmosfeer verwijderen, wat preventie cruciaal maakt.
Landbouw is verantwoordelijk voor 74% van Nederlandse lachgas-utistoot
Volgens het "Global Nitrous Oxide Budget 2024"-rapport, waaraan ook onderzoekers van de Universiteit Utrecht meewerkten, is landbouw verantwoordelijk voor 74% van de Nederlandse N2O-uitstoot. In 2020 bereikte de landbouwemissie 8 miljoen ton, een stijging van 67% sinds 1980.
Hoe nu verder?
De stijgende N2O-uitstoot benadrukt het complexe stikstofprobleem, met ernstige implicaties voor het broeikaseffect en de wereldwijde klimaatdoelen. Er is een dringende behoefte aan rationeler gebruik van kunstmest en dierlijke mest om de uitstoot te verminderen. In sommige regio’s, zoals China en Europa, is al vooruitgang geboekt, maar verdere wereldwijde inspanningen zijn nodig om significante veranderingen te realiseren.
Dit artikel is geschreven door David Hoekman.
Global nitrous oxide budget (1980–2020)’, Earth System Science Data, https://doi.org/10.5194/essd-16-2543-2024.
